امـتـحـان:
در مراحل مختلف زندگی خود همواره نیازمند آن هستیم، بسیاری خیلی از چیزهایی که می‌سازیم، می‌خریم یا تولید می‌کنیم، چاره‌ای نداریم جز آنکه آن‌ها را در شرایط ویژه‌ای بیازماییم تا از درستی و کیفیّت آن مطمئن شویم.
در سیستم آموزشی هم امتحان بخش جداناپذیر آن محسوب می‌شود که غالباً برای دانش‌آموزان با اضطراب و نگرانی همراه است. نتیجه‌ی امتحان این توانایی را دارد که نقاط مثبت، منفی و میزان پیشرفت هم دانش‌آموزان و هم معلّم را نشان دهد.
شایسته است دانش‌آموز از امتحان به عنوان انگیزه‌ای برای مطالعه و یادگیری بهتر استفاده کند و آن را معیاری برای سنجش میزان دریافت مطالب و هم‌چنین مشخص کردن نقاط قوّت و ضعف خود بداند. امتحان چیزی بالا‌تر از معلومات دانش‌آموز را مورد آزمایش قرار می‌دهد، فکر و آرامش و نظم او را نیز می‌آزماید.
کم نیستند دانش‌آموزانی که نمی‌توانند تمامی آموخته‌های خود را در جلسه‌ی امتحان ارائه دهند، در حالی‌که در منزل همان سؤالات را با تسلّط کامل پاسخ می‌دهند.
فنون و روش‌هایی که در قبل و حین و بعد از امتحان، دانش‌آموزان بایستی فراگیرند تا بتوانند بهتر و کامل‌تر سؤالات آزمون را پاسخ دهند «مهارت‌های امتحان» می‌نامند.
امـتـحـان وسیله‌ای برای نشان دادن میزان درک و دریافت افراد از دوره یا درس معیّنی است. امتحان معیاری برای سنجش میزان توانایی و پیشرفت دانش‌آموز و معلّم است.
تـوصیـه‌هـایـی بـرای مطـالعـه امتـحـان
روش مطالعه برای امتحان با روش مطالعه در طول سال بسیار متفاوت است که در بهترین و کامل‌ترین روش مطالعه برای امتحان ابتدا سه توصیه می‌شود و بعد مراحل مطالعه بیان می‌گردد.
۱ ـ در تمامی مراحل خود را جای معلّم قرار دهید:
ببینید چه نکات مهمّی در درس وجود دارد؟ تصور کنید شما معلم هستید و می‌خواهید سؤال طرح کنید، چه سؤالاتی را طرح می‌کنید؟ تجربه نشان داده است اکثریّت دانش‌آموزان سؤالات را خیلی خوب پیش‌بینی می‌کنند. فقط کافی است انجام دهید.
۲ ـ مطالعه برای امتحان به منظور یادگیری نیست فقط برای تثبیت آموخته‌های قبلی است:
تحقیقات انجام شده بیانگر آن است که مطالعه به قصد یادگیری قبل از امتحان موجب تداخل آموخته‌های قبلی می‌گردد. دانش‌آموزی که با هدف و برنامه‌ریزی درس خوانده باشد در شب امتحان بیشتر وقت خود را صرف تثبیت یافته‌های قبلی می‌کند نه آموختن.
۳ ـ در طول امتحانات آمادگی روحی و جسمی خود را حفظ کنید:
از خواب، استراحت، ورزش و تغذیه خود در طول امتحانات غافل نشوید که کمک بسیار خوبی برای موفقیّت شما خواهد بود.
مـراحـل مـطالعـه بـرای امتـحـان
مطالعه برای امتحان ۶مرحله دارد:
مرحله‌ی اول- مطالعه‌ی کامل جزوه و تمرینات مربوطه:
ابتدا هر مبحث یا فصل را از روی جزوه‌ای که در کلاس تدریس شده، مطالعه کنید.
مرحله‌ی دوم- مطالعه کتاب درسی:
پس از مطالعه‌ی هر مبحث یا فصل از روی جزوه، همان را نیز از روی کتاب درسی به روش مرور سریع مطالعه کنید.
مرحله‌ی سوم- حل سؤالاتی که در طول سال اشتباه حل کرده‌اید:
در طول سال تحصیلی سؤالاتی را که نتوانستید حل کنید و یا به آن‌ها پاسخ اشتباه داده‌اید، با علامتی معین نمایید تا در هنگام امتحانات آن‌ها را دوباره حل کنید یا بخوانید.
مرحله‌ی چهارم- یادآوری یا دوره کردن:
در بروشور مربوط به حافه با روش رسم نمودار حافظه آشنا شده‌اید، اکنون زمان آن است که از این گنج‌گرانب‌ها استفاده کنید، نمودارهای حافظه را ابتدا یک بار به طور کامل مرور کنید و سپس سعی کنید با یادآوری عناوین اصلی، فرعی و... کلّ آن فصل را یادآوری کنید.
مرحله پنجم- حلّ نمونه سوالات امتحانی:
اگر سؤالات امتحانی شما توسط معلم خودتان طرح می‌شود از امتحانات امتحانی که در طول سال از شما گرفته و اگر استانی یا کشوری طرح می‌شود، از سؤالات سال‌های قبل استفاده کنید.
مرحله‌ی ششم- یک امتحان طرح کنید:
فرض کنین معلم هستید و قرار است سؤالات امتحانی را طرح کنید. (می‌توانید از سؤالات کتاب درسی و دیگر منابع استفاده کنید)
توصیه می‌شود این امتحان را نزد خود نگه دارید و با امتحان اصلی مقایسه کنید قطعاً تعجب خواهید کرد! یک بار امتحان کنید!
نکتـه‌هـا و تـوصیـه بـرای قبـل از امـتـحـان
۱. از نحوه‌ی سؤالات معلّم اطلاعات کسب کنید: او از دانش‌آموز چه انتظاراتی دارد؟ آیا خلاقیّت آن‌ها را می‌سنجد؟ یا فقط به حفظ کردن مطالب کتاب پایبند است؟
۲. در فرصتی کوتاه به مطالبی که قرار داست امتحان دهید نگاه اجمالی داشته باشید.
۳. از نحوه و نوع امتحان اطلاع داشته باشید، مثلاً آیا سؤالات تشریحی یا تستی یا کامل کردنی است که خود را با آن روش منطبق کنید.
۴. با ورزش، استراحت، تغذیه‌ی مناسب آمادگی جسمانی و بهداشت بدن را مراعات کنید.
۵. شب امتحان حداقل ۷الی ۸ساعت خواب آرام لازم است تا ساخت و ساز هورمونی بدن مختل نگردد.
۶. لازم است مرور و مطالعه را حداقل چند ساعت قبل از امتحان قطع کنید، فکر و ذهن از حالت برانگیختگی برای یادگیری بیرون آمده و استراحت کوتاهی داشته باشد.
۷. هنگام مطالعه برای امتحان از لباس راحت استفاده کنید.
۸. هیجان و اضطراب مانع تمرکز حواس و یادگیری است پس سعی کنید اضطراب به خود راه ندهید.
۹. صبح زود‌تر از خواب بیدار شوید و حتّی زود‌تر به مدرسه بروید و مطمئن باشید که هیچ وسیله‌ای را جا نگذاشته‌اید.
۱۰. در صورت امکان قبل از رفتن به مدرسه دوش بگیرید.
۱۱. از نماز خواندن سر وقت صبح غافل نشوید که بهترین داروی ضداضطراب و آرامش، یاد خداست.
۱۲. صبحانه را کامل و در حین آرامش صرف نمایید.
۱۳. هنگام ورود به مدرسه در موضوع درس زیاد سؤال نکنید تا گرفتار اختلال در ذهن نشوید.
نکتـه‌هـا و توصیـه‌هـایـی بـرای حیـن برگـزاری امتحـان
۱. به‌موقع سرجلسه‌ی امتحان بروید و پیش از آغاز امتحان سرجای خود بنشینید.
۲. به محض گرفتن ورقه‌ی امتحانی به خود قوّت قلب دهید و تلقین کنید که از عهده‌ی امتحان به خوبی برمی‌آیید.
۳. ابتدا نگاهی اجمالی به سؤالات بیندازید و حتماً وقت را در نظر بگیرید.
۴. با یاد و نام خدا پاسخ به سؤال‌ها را آغاز کنید و اگر سؤالات تشریحی است هر اطلاعاتی که در مورد سؤال دارید بنویسید؛ چون یک پاسخ ناقص بسیار بهتر از ننوشتن پاسخ است ولی در امتحان تستی که پاسخ غلط دارای نمره‌ی منفی می‌باشد، نباید سؤالاتی که یقین ندارید، پاسخ دهید.
۵. سؤال را خوب و با دقت بخوانید تا مطمئن شوید که سؤال چه چیزی را از شما می‌خواهد؟
۶. اگر پاسخ سؤالی را نمی‌دانید، هرگز روی سؤال ترمز نکنید که موجب اتلاف وقت و نگرانی شما می‌شود. کنار سؤالاتی که پاسخ آن‌ها را نمی‌دانید یک علامت (مثلاً-) و کنار سؤالاتی که فکر می‌کنید می‌توانید آن‌ها را حل کنید ولی نیاز به زمان زیادتری دارد، یک علامت دیگر (مثلاً×) بزنید. پس از آنکه تمامی سؤالات ساده را پاسخ دادید به سراغ سؤالات (×) و (-) بروید و در کمال آرامش تا آنجا می‌توانید پاسخ دهید.
۷. به سرعت و دقّت ولی بدون عجله و اتلاف وقت کار کنید و بدانید آرامش اوّلین شرط موفقیّت است.
۸. با خط خوانا بنویسید، شکل‌ها را با دقّت ترسیم کنید. اگر سؤال چند قیمت دارد، بین سؤالات حتماً خط بکشید و آن‌ها را از هم جدا کنید. در مجموع به نحوی بنویسید که تصحیح‌کننده از خواندن آن لذّت ببرد و احساس خوبی داشته باشد، قطعاً در تصحیح برگه‌ی شما مؤثر است.
۹. هرگز به اطرافیان نگاه نکنید که چقدر تندتند می‌نویسند. از کجا معلوم که نوشته‌ی آن‌ها درست باشد ولی ذهن شما را به خود مشغول می‌کند.
۱۰. اگر در جلسه‌ی امتحان دچار آشفتگی شدید، از تکنیک «وقفه آزمون» استفاده کنید برای چند دقیقه امتحان را رها کنید و اعمال زیر را انجام دهید:
ـ تحرّک جسمانی و کشش عضلانی مثلاً بلند شوید و دوباره بنشینید.
ـ پا‌ها را کف زمین گذاشته ستون فقرات خود را کاملاً عمودی و صاف نگه دارید.
ـ یک ماده‌ی قندی مثل خرما یا شکلات در دهان بگذارید.
ـ اگر توانستید یک لیوان آب بنوشید.
ـ نفس عمیقی بکشید، چند ثانیه نگه دارید و بعد به طور کامل آرام بیرون دهید و تا سه‌بار تکرار کنید.
۱۱. در پاسخ دادن سعی کنید بی‌خود حاشیه نروید.
۱۲. قبل از دادن ورقه‌ی امتحان نوشته‌های خود را مرور کنید.
۱۳. هیچ عجله‌ای برای دادن ورقه نداشته باشید و تا آنجا که می‌توانید فکر کنید و تا پایان وقت صبر کنید.
توصیـه‌هـا، نکته‌هـایـی بـرای پـس از امتـحـان
۱. اگر به سؤالاتی صحیح پاسخ ندادید، خود را نگران و پریشان نکنید و قبول کنید که دیگر کاری از دست شما ساخته نیست.
۲. پس از هر امتحان برای امتحان بعدی برنامه‌ریزی کنید و موقتاً با امتحان قبلی خداحافظی کنید تا موجب آرامش شما شود.
۳. پس از یک دوره امتحانات فشرده، فشار ناشی از امتحان و اضطراب در شما نوعی خستگی و فرسودگی ایجاد می‌کند، پس به استراحت بپردازید.
۴. در صورت موفقیت در امتحان حتماً خود را تشویق نموده و به خود پاداش دهید.
نظرات